SİRKÜLER: 2025-588
Sayın Üyemiz,
– T.C. Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nden Alınan Yazı Metni Aşağıya Çıkartılmıştır.
Japonya Tarım, Orman ve Balıkçılık Bakanlığı (MAFF) tarafından Tokyo Ticaret Müşavirliğine iletilen resmi bilgilendirmeler (Ek-1, Ek-2) ve akabinde yayınlanan Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) bildirimi (Ek-3) çerçevesinde, Türkiye menşeli bazı tarım ürünlerine yönelik olarak ilave bitki sağlığı tedbirlerinin yürürlüğe girdiği; bu çerçevede Pepper chat fruit viroid (PCFVd) isimli karantina zararlısının, yeni bilimsel yayınlar (Balsak, 2025) ve EPPO (Avrupa Bitki Koruma Örgütü) kayıtlarına dayanılarak Türkiye’de “mevcut” (present) statüsünde sınıflandırılmaya başlanıldığı anlaşılmıştır.
Bahse konu düzenleme, 21 Ekim 2025 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş olup, Japonya anılan düzenleme ile ülkemizi Bitki Koruma Yasası Uygulama Yönetmeliği’nin “Ek Tablo 2-2, Madde 30” (Annexed Table 2-2, item 30) hükmü kapsamına dahil etmiştir.
Söz konusu “Ek Tablo 2-2” hükmü, Japonya’nın ithalatta uyguladığı tüm bitki sağlığı şartlarını (ithalat yasakları, şarta bağlı izinler ve benzeri) içeren temel mevzuat çerçevesini teşkil etmekte olup, ilgili listenin güncel İngilizce metnine aşağıdaki bağlantıdan erişilebilmektedir: https://www.maff.go.jp/pps/j/law/houki/shorei/E_Annexed_Table2-2.html
Diğer taraftan anılan tedbir, MAFF tarafından 22 Ekim 2025 tarihinde G/SPS/N/JPN/1376 numara ile DTÖ/SPS Komitesi’ne resmi olarak bildirilmiştir. (Bkz. Ek-3) (İlgili DTÖ bildirimine https://epingalert.org/en/Search?viewData=%20G/SPS/N/JPN/1376 adresinden de erişilebilmektedir.)
DTÖ bildirimi ve MAFF tarafından Müşavirliklerine iletilen teknik listeye göre, bu yeni tedbirlerden etkilenecek ürün grupları şunlardır:
Biber: Capsicum annuum (tatlı biber, acı biber, dolmalık biber vb.)
Domates: Solanum lycopersicum (ve ilgili Solanum türleri)
Bu tedbirler, yukarıdaki bitkilerin “tohumları” ile “canlı bitkileri ve dikim amaçlı bitki parçalarını (fide, fidan vb.)” da kapsamaktadır.
Tokyo Ticaret Müşavirliği’nin talebi üzerine MAFF tarafından sağlanan resmi ithalat istatistikleri (Bkz. Ek-4) incelendiğinde, 2022-2024 döneminde Türkiye’den Japonya’ya az miktarda domates ve biber tohumu ihracatı yapıldığı görülmektedir. Gönderilen istatistiklerde ülkemizden yapılan canlı fide/fidan ithalatına rastlanmamıştır. Japon makamları, mevcut ticaretin hacmine bakmaksızın, “az da olsa” fiili bir ithalatın varlığını ve söz konusu zararlının ülkemizdeki mevcudiyeti gerekçesiyle, bu yeni kural setini uygulamaya koymuştur.
MAFF veritabanından alınan (Bkz. Ek-5 ve Ek-6) ve taze meyve ithalat rejimini gösterir belgelerde yapılan detaylı incelemede, söz konusu yeni PCFVd tedbirinin anılan ürünlerin “taze sebzelerini” kapsamadığı görülmüş olmakla birlikte, aşağıda yer verilen iki temel karantina zararlısının ülkemizdeki varlığı nedeniyle bu ürünlerin taze sebzelerinin ülkemizden ithalatı halihazırda ”yasaklı” statüdedir.
1. Akdeniz meyve sineği (Ceratitis capitata)
2. Tütün mildiyösü / Mavi küf (Peronospora tabacina)
Yukarıda yer verilen tedbir kapsamında uygulamaya konulan yeni test ve belgelendirme zorunluluklarına ilişkin bilgi notu (Ek-7) ekte sunulmaktadır.
Öte yandan, ülkemizden yapılan ihracat bakımından daha önemli durumdaki kuru/işlenmiş domates ve biber (kuru biber, kuru domates, salça, konserve vb.), PCFVd ve diğer karantina tedbirlerinin dışında olup ihracat engelimiz bulunmamaktadır.
Söz konusu kararın, mevcut ticaretimiz üzerindeki doğrudan ekonomik etkisi (ithalat hacmi çok düşük olduğundan) ihmal edilebilir düzeydedir.
Ek:
- MAFF Resmi Mail Yazısı (23.10.2025) ve Türkçe Çevirisi
- MAFF Resmi Mail Yazısı (20.10.2025) ve Türkçe Çevirisi
- DTÖ Bildirimi-GSPSNJPN1376
- MAFF 2022-2024 Türkiye Menşeli Tohum İthalat İstatistikleri
- Taze Biber için Mevcut İthalat Yasağı Gerekçeleri-MAFF Veritabanı Çıktıları
- Domates için Mevcut İthalat Yasağı Gerekçeleri-MAFF Veritabanı Çıktıları
- İhracatta Zorunlu Kılınan Yeni Uygulamalar (Test ve Belgeler) Hakkında Bilgi Notu