İhracatın sürdürülebilir artışının sağlanması, firmaların ihracata hazırlanması ve uluslararası pazarlarda rekabet avantajının kazandırılması için sadeleştirilerek yeni ilave desteklerle yayınlanan “İhracat Destekleri Hakkında Karar” Bugünkü Resmi Gazete'de yer alan 5973 sayılı İhracat Destekleri Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı ile ihracat desteklerinde düzenlemeler yapılmıştır.
Genel düzenlemeler:
- Destek unsurları şirketlere ve işbirliği kuruluşlarına yönelik olarak bölümlendirilmiştir.
- %40, %50, %60, %70, %75 gibi çeşitli destek oranları %50 ya da %75 olarak düzenlenmiştir.
- Dolar olarak belirlenen tüm destek üst limitleri Türk Lirasına çevrilmek suretiyle bazılarında destek üst limiti düşürülmüştür.
- İhracatçı sayımızın artırılması ve ihracatın tabana yayılması hedefiyle Yeni Nesil Destekler tasarlanmıştır.
- Misyonunu tamamlamış destek programlarına Kararda yer verilmemiştir.
- Karar doğrultusundaki uygulamalar kapsamında hukuka aykırı iş ve işlemlerin gerçekleştiğinin tespiti halinde destek başvuru dosyasını askıya alma, yasal işlem başlatma, yasal işlem sonucunda başvuru dosyasın reddetme veya destek kapsamından çıkartma gibi olayın koşullarına uygun farklı müeyyide usulleri düzenlenmektedir.
- Karar, uygulamaya ilişkin tüm usul ve esasları belirleme, mücbir sebep durumları veya performans değerlendirmesi ile hedef ülke stratejileri doğrultusunda ilave destek oranı vermeye ve koşullarına uygun uyarlamalar yapma konusunda Bakanlığa yetki vermektedir.
Destek programı bazında yapılan düzenlemeler:
- Pazara Giriş Belgeleri Desteği: Tüm sektörlerden ihracatçı firmalarımızın değişen koşullar ve zaman içinde oluşan taleplerine/ihtiyaçlarına karşılık vermek üzere şirketlerin ilgili ülkelerin ulusal mevzuatı ve/veya uluslararası mevzuat çerçevesinde resmi kurum ve kuruluşlara yurt dışı pazarlara girişte zorunlu olarak yapılan kayıt, izin ve ruhsatlandırma işlemlerine ilişkin harcamaları da eklenmiştir.
Yurt Dışı Fuar Desteği: Yurt dışı fuarlara katılımlarda firmaların daha seçici davranması için hem takvim yılı içindeki hem de aynı fuara katılabileceği sayıya sınırlama getirilmiştir. Ayrıca, ihracatın tabana yayılması hedefine yönelik olarak KOBİ niteliğinde firmaların daha yüksek oranda ve yıllık bazda daha fazla sayıda fuara katılımlarına destek sağlanması suretiyle fuarlara katılımlarının teşvik edilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, organizatör tanıtım faaliyetlerinin daha da etkin hale getirilmesi amacıyla Bakanlıkça belirlenen potansiyeli yüksek fuarlarda tanıtım faaliyetleri daha yüksek oranda desteklenmesi öngörülmekte, ikili iş görüşmesi faaliyetleri organizatör tanıtım desteği kapsamına alınmakta, böylece daha etkin fuar organizasyonlarının düzenlenmesi hedeflenmektedir.
Yurt İçi Fuar Desteği: Yurt içi fuarlara katılımlarda firmaların daha seçici davranması için takvim yılı bazında sınırlama getirilmekte ve ayrıca daha nitelikli yurt içi fuarların kapsama alınması amacıyla desteklenecek yurt içi fuarların kriterleri güçlendirilmektedir.
Pazar Araştırması Desteği: Şirketlerin tüm destek programlarından yararlandırılması ve yeni desteklere yönlendirilebilmesi amacıyla destek programı sayısına sınırlama getirilmiştir.
Birim Kira Desteği: Şirketlerin değişen ihtiyaçlarına uyum sağlamak adına paylaşımlı ofisler birim tanımına eklenmek suretiyle bunlara ilişkin üyelik aidatı da destek kapsamına alınmıştır.
Gemi Yat Sektörü Tasarım Desteği: Desteğin etkinliğinin artırılmasını teminen tasarım hizmeti alınabilecek hizmet sağlayıcılarının kapsamının genişletilmesine yönelik düzenleme yapılmıştır.
Turquality/Marka Desteği: Program kapsamına girdikten sonra satılan markalara ilişkin markayı geliştireceği ve program kapsamında gerçekleştireceği projeleri tamamlayacağına ilişkin taahhüt alınması, takip edilmesi, aksi durumda çıkarılması ile satın alınmış olan yabancı markaların program kapsamında desteklenmemesi ile destek kapsamına alınmış olanların kapsamdan çıkarılmasına yönelik düzenleme yapılmıştır.
Kaldırılan destekler:
Türkiye Ticaret Merkezleri (TTM) Desteği: Açılan TTM’lerin verimli ve etkin olmadığı değerlendirildiğinden; Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi (UR-GE) kapsamı altında yer alan bireysel danışmanlık destek kalemi talebin az olması ve UR-GE Projeleri kapsamında gerçekleştirilen danışmanlık faaliyetlerinin nitelik ve nicelik olarak şirketlerin gelişimine sağladığı katkının yeterli görülmesi nedeniyle; şirketlere yönelik pazar araştırması rapor desteği ise ihracata yönelik pazar, sektör, marka ve ülke raporu satın alma ya da hazırlatma giderlerini içeren destek kapsamında raporların yüksek maliyetle bir şirket tarafından satın alınması sektörel bilginin dağıtılamamasına ve kamu kaynaklarının istenen verimde kullanılamamasına sebebiyet vermekte olduğundan kaldırılmıştır.
Yeni destekler:
- Pazara Giriş Projesi Hazırlama Desteği: Bilhassa ihracata yeni başlayan veya gelişime açık olan şirketlerin ihracata yönelmeleri ve şirketlerin sürdürülebilir ihracat artışını sağlamak amacıyla hazırlanmış bir ihracat planı çerçevesinde hareket etmeleri önem arz etmektedir. Bu itibarla, şirketlerin ihracat planlama çalışmalarının teşviki noktasında; Bakanlığımızca ihracatçılarımızın gerek ihracat planlama faaliyetine dair rapor ve danışmanlık giderlerinin desteklenmesine yönelik yeni bir destek tesis edilmiştir. Bu hedef doğrultusunda hedef pazar, yurt dışı pazarlara yönelik finansman ve fiyatlandırma stratejisi, pazarlama ve kanal stratejisi ve bunlara dair aksiyon planı ve bütçelerini içeren bir ihracat yol haritası hazırlık sürecine dair alacakları danışmanlık hizmetlerinin desteklenmesi öngörülmektedir.
Çok Kanallı Zincir Mağaza Desteği: Perakende sektöründe faaliyet gösteren ve nihayetinde mal ticareti yapan şirketlere 2564 sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri Markalaşma Destekleri Hakkında Karar kapsamında destek sağlanmasına Sayıştay bulgularında yer verilmesi nedeniyle mu¨şteri-marka-perakende kanalı etkileşimini sağlamak üzere, fiziksel perakende mağazası, dijital ağ, cihaz, platformlar ile birden fazla temas noktası üzerinden müşteriye ulaşan, gıda dışı sektörlerde faaliyet gösteren, aynı tüzel kişi sahipliğinde bir merkeze bağlı olarak faaliyet gösteren; yurt içinde en az 100 fiziksel perakende mağazası bulunan şirketlere yönelik marka tescili/yenileme/koruma pazar araştırması çalışması ve raporları, tanıtım, birim kira, kurulum/dekorasyon ile franchise giderleri desteği sağlanmasını teminen yeni bir destek mekanizması geliştirilmiştir. Böylelikle, halihazırda 2564 sayılı Karar kapsamında desteklenen şirketlerin bu Karar kapsamında desteklenmesi ile Sayıştay bulgusu bertaraf edilebilecektir.
İhracat Konsorsiyumları Desteği: Bakanlığımızca; özel sektörde bulunan kısıtlı yetişmiş insan kaynağının ülke sathındaki ihracatçılarımıza destek sağlamasıyla sürdürülebilir ihracat artışı ve ihracatın tabana yayılması hedeflerine ulaşmak amacıyla ihracat konsorsiyumlarının desteklenmesi öngörülmektedir. İhracat Konsorsiyumları; KOBİ’lerimizin finansman, lojistik, alıcı bulmakta yaşanan zorluklar, alıcının isteklerini çeşit ve miktar bazında karşılayamamak gibi zorlukları bertaraf etmek ve üretime odaklanmak suretiyle ihracat operasyonlarını sözleşmeyle korunmak ve desteklerden yararlanabilecek şekilde hizmet alımı yoluyla yürütmesine izin verecektir. Bu itibarla, ihracata yeni başlayan üreticilerin mallarını küresel pazarlara ihraç etmesine aracılık etmek, ihracatçı şirketlerimizin ortak hareket etmelerini, yeni pazarlara açılmalarını ve uzmanlaşma temelinde ölçek ekonomilerini sağlamak üzere ihracat konsorsiyumları için oluşturulan destek mekanizması ile sektörel dış ticaret şirketlerine verilen desteklerin ötesinde ihracat konsorsiyumlarının küresel pazarlara ihracat sürecine dair tanıtım, pazarlama, pazar araştırması, rapor satın alma, danışmanlık ve eğitim faaliyetlerine ilişkin giderlerinin desteklenmesi öngörülmektedir. Söz konusu desteklerin karşılığında ihracat konsorsiyumlarının etkin bir biçimde dış pazarlarda ihracat faaliyetlerini yürütmeleri hedeflenmektedir
