SİRKÜLER: 2023- 348

Sayın Üyemiz,                        

-Türkiye İhracatçılar Meclisi’nden alınan yazı metni aşağıya çıkartılmıştır.

Ticaret Bakanlığından alınan yazıda, AB Komisyonu’nun 23 Şubat 2022 tarihinde sunduğu kurumsal sürdürülebilirlik konusunda gerekli özeni gösterme yükümlülüğüne (corporate sustainability due diligence) ilişkin direktif taslağının yasama sürecinin AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu’nda (AP) devam etmekte olduğu ve 31 Mayıs 2023 tarihinde, insan hakları ve çevresel etkilerinin şirketlerin yönetimine entegre edilmesine yönelik söz konusu kurallar konusunda üye devletlerle yapılacak müzakereler için pozisyonun 366 lehte, 225 aleyhte ve 38 çekimser oyla kabul edildiği belirtilmektedir.

Yapılan açıklamada, şirketlerin faaliyetlerinin çocuk işçiliği, kölelik, emek sömürüsü, kirlilik, çevresel bozulma ve biyolojik çeşitlilik kaybı gibi insan hakları ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerini tespit etmeleri ve gerektiğinde önlemeleri, sona erdirmeleri veya hafifletmelerinin gerekeceği; ayrıca, sadece tedarikçiler değil, aynı zamanda satış, dağıtım, nakliye, depolama, atık yönetimi ve diğer alanlar da dâhil olmak üzere değer zinciri ortaklarının etkilerini izlemek ve değerlendirmek zorunda olacakları ifade edilmektedir.

AP, yeni kuralların, finansal hizmetler de dâhil olmak üzere, sektörleri ne olursa olsun, 250'den fazla çalışanı ve dünya çapında 40 milyon avronun üzerinde cirosu olan AB merkezli şirketler ile 500'den fazla çalışanı ve dünya çapında 150 milyon avronun üzerinde cirosu olan şirketler için geçerli olmasını; cirosu 150 milyon avronun üzerinde olan AB üyesi olmayan ülke şirketlerinin de, cirolarının en az 40 milyon Avro’su AB'de elde edilmişse kapsama alınmasını istemektedir.

Yaptırımlar ve denetim mekanizması açısından kurallara uymayan şirketlerin zararlardan sorumlu olacağı ve ulusal denetim makamları tarafından yaptırıma tabi tutulabilecekleri; yaptırımların ifşa etme, mallarının piyasadan çekilmesi veya dünya çapındaki net cirosunun en az %5'i kadar para cezası gibi önlemleri içereceği; ayrıca kurallara uymayan AB üyesi olmayan ülke şirketlerinin AB'de kamu ihalelerine girmesinin yasaklanacağı kaydedilmektedir.

Üye devletler teklife ilişkin pozisyonlarını Kasım 2022'de kabul etmiş olup Parlamento'nun tutumunu benimsemesinin ardından, mevzuatın nihai metni üzerinde müzakerelerin başlaması beklenmektedir.