SİRKÜLER:2021-06

Sayın Üyemiz,

• Türkiye İhracatçılar Meclisi’nden alınan yazı;

T.C. Ticaret Bakanlığından alınan bir yazıya atfen, İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden (AB) 31 Ocak 2020 tarihinden itibaren ayrılmasının ardından başlayan geçiş döneminin 31 Aralık 2020 tarihinde sona ereceği ve 1 Ocak 2021 tarihi itibarıyla İngiltere’nin üçüncü ülke olarak AB'nin ticaret düzenlemelerinin ve Türkiye ile AB arasında mevcut Gümrük Birliği'nin, Ortaklık Konseyi'nin 1/98 sayılı Kararı'nın ve AKÇT Serbest Ticaret Anlaşması'nın (STA) kapsamı dışında kalacağı belirtilmektedir.

Yazıda devamla, anılan yeni dönemde Türkiye ile İngiltere arasındaki yeni tercihli ticaret rejimini düzenlemek üzere müzakere edilip sonuçlandırılan Türkiye-İngiltere STA’nın 29 Aralık 2020 tarihinde imzalanmış olduğu, herhangi bir gecikme olmaksızın 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle uygulanmaya konulması amacıyla gerekli sürecin yürütüldüğü ifade edilmektedir.

Bu kapsamda, söz konusu STA kapsamında tercihli ticarete konu olacak eşyanın menşeinin ispatı amacıyla kullanılacak belge, tüm ihracatçıların fatura veya ilgili bir ticari belge üzerine kendi kendilerine bulunabilecekleri ve bir makam tarafından onaylanmayacak "menşe beyanı" olup, bu amaçla başka bir belge kullanılmayacaktır.

Yukarıda atıfta bulunulan eşyaya dair menşe kuralları ve işlemlerine ilişkin Yönetmelik, STA'nın yürürlüğe giriş sürecinin tamamlanmasıyla birlikte Resmi Gazete'de yayımlanacak olup, başta menşe beyanlarının sonradan kontrol işlemlerine dair ayrıntılar olmak üzere, anılan Yönetmelik hükümlerinin uygulamada dikkate alınması büyük önem arz etmektedir.

Ayrıca 1 Ocak 2021 tarihi ile söz konusu Yönetmeliğin Resmi Gazete'de yayımlanacağı tarih arasında Türkiye-İngiltere STA çerçevesinde gerçekleştirilmek istenen ithalat işlemleri için geçerli bir menşe beyanı ibraz edilir ise eşyaya ilişkin olarak diğer ülkelere uygulanan kanuni vergi oranı üzerinden teminat alınması suretiyle işlem tesis edilmesi, Yönetmeliğin yayımlanmasının ardından bu tür işlemlerin Yönetmeliğe uygunluğunun değerlendirilerek, uygun ise teminatın çözülmesi, uygun olmayan durumlarda ise irad kaydedilmesi yönünde işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, 31 Aralık 2020 tarihini 1 Ocak 2021 tarihine bağlayan an itibariyle İngiltere'den Türkiye'ye sevk halinde olan veya Türkiye'ye getirilmiş olup antrepoda ya da serbest bölgeler dahil geçici depolamada bulunan ve henüz ithalat işlemleri tamamlanmamış olan eşya, İthalat Rejim Kararı'nda konuyla ilgili yapılacak ve Resmi Gazete'de yayımlanacak mevzuat hükümlerine uygun olarak, 1 Ocak 2021 tarihinden önce geçerli olan başta Gümrük Birliği olmak üzere tercihli tarife düzenlemelerinden faydalanabilecektir.

Aynı şekilde, İngiltere tarafı da sevk halinde, antrepoda veya geçici depolamada bulunan ve henüz ithalat işlemleri tamamlanmamış olan eşya için benzer bir geçiş uygulamasını ülkemizden İngiltere'ye yapılan ihracat için hayata geçirmeyi uygun görmüş olup; bu kapsamda, anılan türden eşyaya yönelik olarak ülkemizde 1 Ocak 2021 tarihinden önce halihazırda düzenlenmiş ya da düzenlenecek A.TR Dolaşım Belgeleri veya menşe ispat belgeleri, dört aylık ibraz süreleri esas alınmak kaydıyla, İngiltere'de ithalatta 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren 12 aylık süre içerisinde geçerli olacaktır.

Söz konusu eşya için 1 Ocak 2021 tarihinde ve bu tarihten sonra normal usulde belge düzenlenmesi/onaylanması/vize edilmesi mümkün olmayıp ancak "sonradan düzenlenen" belgelerin onaylanması mümkün olacaktır. Anılan eşya için düzenlenmiş olan belgelerin 1 Ocak 2021 tarihinden sonra ikinci nüsha olarak vize edilmeleri gerektiği hallerde ise, bu işlemin orijinal belgenin geçerlilik süresi göz önünde bulundurulmak suretiyle ve fakat en geç 1 Mayıs 2021 tarihine kadar (bu tarih hariç) gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Benzer şekilde, AB ile İngiltere arasında sonuçlandırılan STA çerçevesinde 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle geçerli olması öngörülen yeni tercihli ticaret düzenlemesinde AB'nin gümrük kurallarını uygulayacak olması nedeniyle farklı bir yeri olacak Kuzey İrlanda'ya söz konusu tarihi itibariyle ülkemizden doğrudan gerçekleştirilecek ihracatta kullanılacak belgelerle ilgili olarak İngiliz tarafıyla görüşmeler halen devam etmektedir.

Bu çerçevede, Bakanlıkça konuya ilişkin başka bir duyuru yapılmadığı sürece, ülkemizden Kuzey İrlanda'ya söz konusu tarih itibarıyla doğrudan gerçekleştirilecek ihracata konu eşya için, ithalatçısının tercihli tarifeden yararlanmak istemesi halinde, Türkiye-İngiltere STA'da öngörüldüğü üzere menşe beyanı kullanılmasının gerekmekte olduğu ve son olarak, Türkiye-İngiltere STA'nın uygulanma tarihinin 1 Ocak 2021 olmasında yaşanabilecek olası bir sıkıntı halinde dikkate alınması gerekecek hususların ayrıca bildirileceği ifade edilmektedir.